Platonia insignis Mart. = Aristoclesia esculenta Stuntz, Clusiaceae
INCI: –
Namjena: regeneracija kože, upalne bolesti kože, balzami i emulzijski sustavi za zaštitu kože
Cijena: srednje skupo
Tajna ljekovitosti: polifenoli?, masne kiseline
Moja opaska: velika novost među maslacima, intrigantne boje, vrlo cijenjen u svojoj postojbini za regeneraciju kože i protuupalno djelovanje
Oralna uporaba: nepoznato
Bakuri maslac ima više naziva (portugalski: bacurizeiro, bacuri, bacuri assu, bacuri do Pará, bacury, pacuri, pacoury-uva; pakuri,pakouri, maniballi u Gvajani; pacouri na francuskom (Francuska Gvajana); packoeri, pakoeri, geelhart u Surinamu. Naziv dolazi od riječi ba (odmah, sada) i curi (padati) jezika Tupi – pada sa stabla čim je zrelo. Kako je relativno nepoznata biljka Amazonije, krenimo ju upoznati. Bakuri je jedini predstavnik svog roda u Južnoj Americi. Naraste do 25 metara i striktno voli vlažnu tropsku klimu i raste najviše na području Amazonije. Sočni plod koristi se u prehrani. Iz sjemenki se dobiva hladnim tiještenjem zlatno smeđi maslac diskretnog mirisa. Tradicionalno se dobivala na vrlo kompliciran način: biljka se potapala u vodi godinu dana, a potom se zagrijavanjem izdvajala masnoća na površini koja bi se kupila žlicom. Ova sirova pasta se u nekim dijelovima Amazonije smatra panacejom za kožu. U svojoj postojbini biljka bakuri ima raznoliku etnomedicinsku uporabu, od infekcija, epilpepsije i drugih bolesti, a masna pasta sjemenki se koristila kod upalnih bolesti kože, herpesa, reumatskih tegoba te ugriza paukova i zmija.
Bakuri maslac nam je došao na tržište kao način razvoja lokalne zajednice i dizanja svijesti o vrijednosti amazonskog botaničkog bogatstva. Vrlo malo nam je poznat i relativno je slabo istražen. Trebalo mi je dosta vremena i nešto direktnih kontakata da odvažem i relativno kontradiktorne objavljene činjenice o ovom maslacu. Jedini svjetski proizvođač deklarira visok sadržaj palmitinske kiseline (oko 70%), oleinske (oko 20%), te zanimljivo, i relativno neobično visok sadržaj palmitoleinske kiseline koju susrećemo relativno rijetko, kod pulpe pasjeg trna i makadamije. Prema (6), sadržaj palmitoleinske kiseline još je i veći, preko 20%. Budućnost i analiza više serija pokazat će nam istinu, no već je i ovakav sadržaj palmitoleinske kiseline rekorder među maslacima. Sadržaj palmitoleinske kiseline pada u koži starenjem, pa je jedna od popularnih masnih kiselina za suhu i zrelu kožu. Visok sadržaj gliceril-tripalmitina daje ovom maslacu svojstvo brzog upijanja što ljudi vole. Nejasan nam je kemizam neosapunjive frakcije koje obično bude preko 1,5%. Za djelovanje su najvjerojatnije odgovorni fenolni spojevi ksantoni kojih ima u sjemenkama i koji prelaze u lipidni matriks maslaca. Glavni spojevi su ksantoni, među koji se ističu α- i γ-mangostin.
Meni osobno najzanimljiviji rad je (4), gdje su autori ispitivali zarastanje rana i za relativno “opskurni” časopis dali odličnu analizu i prikaz cikatrizantnog (zasljepljujućeg) djelovanja bakuri maslaca na kožu. Zbog toga će ovaj maslac imati u budućnosti sigurno posebno mjesto u balzamima za regeneraciju, te u svoj kozmetici za regeneraciju kože.
Zahtjev za kvalitetom
Nemoguće je još kreirati zahtjev za kvalitetu.
Korisne reference
- Evaluation of possible antioxidant and anticonvulsant effects of the ethyl acetate fraction fromPlatonia insignis Mart. (Bacuri) on epilepsy models. Júnior JS, de Almeida AA, Tomé Ada R, Citó AM, Saffi J, de Freitas RM. Epilepsy Behav. 2011 Dec;22(4):678-84.
- Investigation of biological activities of dichloromethane and ethyl acetate fractions of Platoniainsignis Mart. seed. Costa Júnior JS, Ferraz AB, Sousa TO, Silva RA, De Lima SG, Feitosa CM, Citó AM, Melo Cavalcante AA, Freitas RM, Moura Sperotto AR, Péres VF, Moura DJ, Saffi J. Basic Clin Pharmacol Toxicol. 2013 Jan;112(1):34-41.
- Estudos farmacológicos e ensaios pré-clínicos com 1,3-diestearil-2-oleil-glicerol (TG1) derivado de Platonia insignis Mart. Patrícia Régia Pereira dos Santos Universidade Federal do Piauí Campus Universitário Ministro Petrônio Portella Programa de Pós-Graduação em Ciências Farmacêuticas 2012
- Estudo histológico da cicatrização de feridas cutâneas utilizando a banha de bacuri (Platonia insignis Mart.) Reginaldo Queiroz dos Santos Júnior; Lícia Candido Soares; Antonio Luís Martins Maia Filho; Karinne Sousa de Araujo, Ísidra Manoela Sousa Portela Santos, Joaquim Soares da Costa Júnior, Jenifer Saffi ConScientiae Saúde, 2010; 9(4):575-581.
- Total Antioxidant Activity and Fatty Acids Composition of Lipids Fractions from Brazilian Native Fruits: Bacuri and Pequi. Renata Gomes de Brito Mariano, Barbara Amorim Silva, Sonia Couri, Suely PereiraFreitas, Federal University of Rio de Janeiro, Embrapa Food Technology Rio de Janeiro, Brazil 11th Euro Fed Lipid Congress, “Oils, Fats and Lipids: New Strategies for a High Quality Future”, 27- 30 October 2013, Antalya, Turkey
- Caracterização Fisico-Química do Resíduo Agroindustrial dos Frutos Do Bacurizeiro (Platonia Insignis Mart.) com Objetivo de Produção de Insumos Para Indústria de Alimentos E Química. Alexandre Gonçalves Soares Universidade Federal Rural do Rio De Janeiro Instituto de Tecnologia Departamento de Tecnologia de Alimentos Programa de Pós-Graduação em Ciência de Alimentos 2010.
- Platonia insignis Mart. species richness in secondary forests of north-eastern Pará, Brazil. Maria do Socorro Ferreira, Marcelo Melo Bois et Forêts des Tropiques, 2007, N° 294 (4)
