Ulja sa sterolima/triterpenskim alkoholima
Steroli su prisutni u svim uljima, no kod nekih je njihov udio značajan. Steroli obično naglašavaju regeneracijski efekt, teksturno obično povećavaju osjećaj hranjivosti i glatkoće kože. Imaju vrlo raznolike funkcije, no uglavnom se koriste za njegu suhe i mješovite kože te kod kože sklone iritaciji.
| Ulje | Udio | Ulje | Udio |
|---|---|---|---|
| Argan | 2,9 g/kg shotenol, spinasterol | Marelica | 2,74 g/kg β-sitosterol |
| Avokado | 11-62 g/kg β-sitosterol | Nar | β-sitosterol 4,14 - 8,07 g/kg kampesterol 0,35 - 1,07 g/kg Δ5-avenasterol 0,28 - 0,68 g/kg stigmasterol 0,18 - 0,30 g/kg triterpenski alkoholi 6,59 - 10,69 g/kg (cikloartenol) |
| Baobab | 3,5 g/kg | Pamuk sjemenke | 4,92 g/kg, β-sitosterol i kampesterol |
| Bundeva sjemenke | 6.39 - 8,98 g/kg | Riža | >2 g/kg γ-orizanol |
| Indijska smokva | do 16 g/kg | Shea maslac | >40g/kg esteri cimetne kiseline |
| Kakao | 4-desmetilsitosterol 1,23 g/kg 4-desmetilstigmasterol 0,6g/1kg 4-desmetilkampesterol 0,2 g/kg | Shea olein | >60g/kg esteri cimetne kiseline |
| Kava | 1,32-6g/kg, uglavnom β-sitosterol | Suncokret | 4,51 g/kg, najviše β-sitosterol |
| Kopoasu | oko 12 g/kg, od toga 2,3 g/kg β-sitosterol | Uljana repica | 5,3 - 9,7 g/kg β-sitosterol (preko 50%), kampesterol (oko 30%) i brasikasterol (10-15%) |
Ulja s karotenoidima
Ulja s karotenoidima standard su za “anti-age” kozmetiku, no koriste se i kod kože sklone raznim upalnim procesima osim akni i za intenzivnu regeneraciju kože. Obično se koriste i za njegu područja oko očiju. Većina karotenoida smanjuje oštećenje izazvano UV zrakama, pa se dodaju u proizvode za sunčanje i nakon sunčanja.
| Ulje | udio |
|---|---|
| buriti | 0,252-1,89 g/kg β-karoten |
| pasji trn pulpa | >0,6 mg/kg β- i γ-karoten, β-zeakaroten, kriptoksantin i sinteksantin, lutein |
| pasji trn sjemenke | >0,2 g/kg (sastav isto kao i pulpa) |
| piqui | 0,275 g/kg violaksantin, lutein, zeaksantin |
| plod divlje ruže | 0,48-39 mg/kg, β-karoten, likopen, rubiksantin, gazaniaksantin, β-kriptoksantin i zeaksantin |
| sapote | kriptoksantin i sapoteksantin, epoksi kriptoksantini |
| tukuma, pulpa | 1,64-2,42 g/kg, β-karoten |
Ulja s tokoferolima i tokotrienolima
Ulja izrazito tokoferolima i tokotrienolima koriste se kao “anti stres” ulja jer smanjuju oštećenje kože i potiču regeneraciju. Obično se dodaju za njegu suhe i mješovite kože, serume za intenzivnu ishranu kože i “anti age” kozmetiku. Vrlo su rado viđen sastojak u sredstvima za sunčanje. Vitamin E, kao što smo upoznali, nije jedna spoj već više spojeva. Uz brojna ulja koja sadrže α-tokoferol, najpoznatiji tokoferol, polako smo došli do ciljanih primjena pojedinih tokoferola i tokotrienola. Ulja bogata γ-tokoferolom djeluju snažnije protuupalno od α-tokoferola i koriste se u preparatima za sunčanje i kod “anti age” kozmetike. γ- i δ-tokotrienol bogata ulja koriste se kod hiperpigmentacija, te kao i γ-tokoferol u preparatima za sunčanje i “high class anti age” kozmetici.
| Ulje | sadržaj |
|---|---|
| borovnica | >0,2 g/kg miješani tokoferoli |
| brusnica američka | >0,6 mg/kg, uglavnom γ-tokotrienol |
| inka orah | 1,257 g/kg γ-tokoferol 0,869 g/kg δ-tokoferol |
| indijska smokva | >0,4 mg/kg γ-tokoferol |
| kukuruz | 1,2 g/kg 75% γ-tokoferol |
| malina sjemenke | >2g/kg, uglavnom γ-tokoferol |
| pšenične klice | >2,8 g/kg |
Ulja sa skvalenom
Skvalen je prirodni spoj kojeg stvaramo u sebumu i koji štiti osjetljive nezasićene masne kiseline u koži od oksidacije. Ulja bogata skvalenom rado se koriste za njegu suhe kože sklone crvenilu i ljuskanju, kao zaštitna ulja, ali su nam dragocjena i u preparatima za njegu kose.
| Ulje | % |
|---|---|
| amarant | 2-8 |
| brazilski orah | 1 |
| bundeva sjemenke | 0,55-0,76 |
| maslina | 0,4-0,9 |
Ulja bogata polifenolima
Ulja bogata polifenolima najčešće pokazuju blagi protuupalni učinak, smanjuju oksidativni stres, pa su pogodna za njegu kože izvrgnutu stresu (suhi i klimatizirani zrak, život u zagađenom okolišu). Logično, popularna su i u “anti age” kozmetici.
| Ulje | % |
|---|---|
| acai | 0,57 mg/g (standard galna kiselina) |
| bakuri | α- i γ-mangostin |
| kava | kafestol, kahveol |
| marakuja | oko 1,3g, mahom flavonoidi |
| maslina | 196-500mg/kg, hidroksitirozol, tirozol, oeluropein, ligstrozid, oleokantal |
| piqui | 229 mg/kg |
| sezam | 0,2 g/kg, sezamol i lignani sezamin i sezamolin |
Ulja s drugim tvarima
Ulja s limonoidima (andiroba, neem) zanimljiva su i mala klasa ulja. Ona služe kao repelenti i kao ulja za intenzivnu regeneraciju kože te su naglašenog protuupalnog djelovanja. Kinonski teprenoidi kombo maslaca su relativno novootkrivena klasa aktivnih tvari u kozmetici zanimljivi zbog protuupalnog djelovanja, a karanjin i pongamol u ulju karanje već su stekli reputaciju u repelentima i pripavcima za sunčanje. Tamanu ulje bogato kumarinima koristi se kao sredstvo za regeneraciju kože i povoljno djelovanje na venski sustav.
| Ulje | spojevi | Funkcija |
|---|---|---|
| andiroba | 6-α-acetoksigedunin, 7-deacetoksi-7-oksogedunin, andirobin, gedunin i metil-angolenzat | repelent, regeneracija kože |
| karanja | karanjin, pongamol | repelent, sredstva za sunčanje, regeneracija kože |
| kombo | kombo i sargokinska kiselina | protuupalno, regeneracija kože, sredstva za sunčanje |
| neem | azadirahtini, mahom A i B, poželjno više od 1 g/kg | repelent, protuupalno djelovanje |
| papaja | benzil izotiocijanat | regeneracija kože, masna koža sklona aknama |
| tamanu | kalanolidi i kalofilumi | regeneracija kože, antivirusno djelovanje |
